Rekening van de Martinitins 1794-1795
Hoewel de Pruisische staat zich graag als modern manifesteerde, bleven oude belastingen vaak lang bestaan. Zo is het ook gesteld met de Martinitins. Dat was een al uit de middeleeuwen stammende grondbelasting. Hij moest op Sint-Maarten (11 november) van elk jaar zijn voldaan. De lijst heeft betrekking op het boekjaar 1794-1795. Dat hij pas in 1800 is gecontroleerd en akkoord bevonden is een gevolg van de oorlogsomstandigheden van het boekjaar en de er na volgende periode van onzekerheid over de positie van Huissen. Na een Franse bezetting vanaf 11 januari 1795 werd Huissen op 15 mei van dat jaar door de bezetters ontruimd. Eigenlijk was dat een vergissing van de Fransen, want in het verdrag met Pruisen van 5 april 1795 was afgesproken, dat het Franse leger het Kleefse gebied links van de Rijn bezet zou blijven houden. Er volgden daarom vijf moeilijke jaren. De Pruisen bestuurden Huissen, maar de Fransen dwongen af, dat de plaats min of meer neutraal zou zijn. Pas in januari 1800 kwam hieraan een einde en konden de Pruisen de administratie ter plaatse herstellen en controleren.
De lijst heeft betrekking op het de Stad Huisen, het Ambt Huissen, het gebied buiten de stad, en enkele terreinen in het Ambt Malburgen. Het is zoals gezegd een overzicht van grondbelasting en er is goed te zien, wie er meer of minder gegoed was. De lasten stonden in een kohier op naam. Soms waren de gronden inmiddels vererfd of verkocht en dan is met ‘modo’ of ‘nunc’ een nieuwe eigenaar toegevoegd. Een enkele keer staat het er andersom en wordt het ‘olim’ (voorheen). Opmerkelijk genoeg is de lijst in guldens en niet in Pruisische rijksdaalders opgemaakt. Een gulden telde 20 stuivers en een stuiver was dan weer verdeeld in 16 penningen (halve duiten).
In de drie kolommen is eerst het te betalen bedrag aangegeven, daarna het betaalde en tenslotte de achterstand. Het is opmerkelijk, dat er niet veel achterstallig is gebleven gezien de (ook economisch) slechte tijd. Het tekent de felheid, waarmee de Pruisische overheid de belastinginning afdwong.
De lijst is een mooi overzicht van de grondeigendommen en laat de namen zien van vele Huissenaren uit de periode kort voor de overgang van Huissen naar Nederland.
De rekening is getranscribeerd door Gonny van Dijk.
Bron: LANRW (Landesarchiv Nordrhein Westfalen) – Bestand Kleve Kammer 118
