De Chaos van oktober 1944

VANAF HET BOMBARDEMENT VAN 2 OKTOBER WAS ER VOORAL CHAOS IN HUISSEN. VELEN SLOEGEN OP DE VLUCHT, ANDEREN PROBEERDEN TE OVERLEVEN IN DE HOOP OP EEN SNELLE BEVRIJDING.
MEN LEEFDE IN HET MOMENT EN PLUNDERING OM AAN EERSTE LEVENSBEHOEFTEN TE KOMEN, WAS ZEKER NIET VREEMD.

DAT SOMMIGEN HUN HOOFD KOEL HIELDEN, IS OPMERKELIJK.
ONDER AANSTURING VAN MARECHAUSSEECOMMANDANT A.C. MAASDAM GINGEN EEF HOEDT, BLOKHOOFD VAN DE LBD, EN HENNY DERKSEN, GEMEENTEAMBTENAAR, DE GETROFFEN KELDERS LANGS OM DE LICHAMEN TE BERGEN. DIT VRESELIJKE WERK DUURDE TWEE WEKEN.

HET DOMINICANENKLOOSTER DIENDE ALS NOODHOSPITAAL EN HIER VERZAMELDEN ZICH OOK STEEDS MEER VLUCHTELINGEN.

INTUSSEN RUKTEN DE GEALLIEERDEN NIET MEER OP EN DE HOOP OP EEN SNELLE BEVRIJDING VERVLOOG.

A.C. Maasdam

 
Bijna twee weken lang werd in de kelders gezocht naar slacht-offers. Sommigen werden pas in 1945 gevonden.

Hoe moet je nou oorlog tekenen?

Wat zul je ze moeten tekenen? Die middag, dat je door de granaatregen moest sluipen? Die morgen, toen je een geamputeerd been moest helpen begraven?
Die morgens en middagen, dat je de tientallen onherkenbaar geworden lijken van je vrienden, je buren, je kennissen, je plaatsgenoten moest identificeren?
Die ogenblikken, dat je de ringen van hun verstijfde vingers moest trekken, dat je de kledingstukken van hun opgeblazen lichamen moest snijden om ergens een herkenningsteken te kunnen vinden?
Dat moment, waarop jij en je vriend meenden een dode te vinden onder een smerig-vieze deken en ontzet terugdeinsden toen er slechts lugubere resten van een hoofd en ingewanden tevoorschijn kwamen?
Dat moment, waarop je in een ingestorte kelder zat te wroeten en plotseling alleen maar het hoofd van die kennis van je vond?

Wat moet je tekenen?
Die gruwelijke nacht, in een zaal met kermende, krijsende gewonden, terwijl de granaten beukten op het gebouw?
Die lange uren, dat je met je vriend het afgehakte been van die man daar onder de grond moest dicht- en lossnoeren, steeds maar weer met het horloge in je hand? Toen je er uit zag als een slager? Toen die krankzinnige vrouw je vastgreep, bijna de jas van je lichaam scheurde?

(Henny Derksen, De geschiedenis beleefd)

Op woensdag 4 oktober begonnen 12 mannen met het graven van een massagraf op het kerkhof van Huissen-Stad.
Vanwege het risico van beschietingen moest het werk af en toe worden gestaakt.
Ook moesten hulpverleners soms schuilen achter grafzerken.

Notitie van blokhoofd Eef Hoedt over de eerste werkzaamheden aan het graf

Het massagraf na de voltooiing

Gevonden in een schuilkelder…

4-10-44 Meisje 12 à 14 jaar Bruine korte mantel Zakken van bont Jurk met centuur bruine blok met rood wit wol vestje lage zw. Schoenen bruine kousen blond haar grijsblauwe oogen 2 strikjes in het haar scheiding op zij (uit het notitieboekje van blokhoofd Eef Hoedt)

Vanaf 4 oktober 1944 was de Linge de frontlijn. Het gebied ten noorden ervan werd continu beschoten door Britse en Amerikaanse artillerie en soms werden Duitse posities ook gebombardeerd.
Dat leidde op 5 oktober tot een zwaar bombardement in De Hoeve.
Op de luchtfoto zijn de inslagplekken goed te zien.

Terug naar het overzicht