Evacuatie
DIRECT NA HET BOMBARDEMENT VAN 2 OKTOBER KWAM DE EERSTE STROOM VLUCHTELINGEN OP GANG.
VELEN VLUCHTTEN NOG DIEZELFDE MIDDAG DE UITERWAARDEN IN, DE NACHT VAN 2 OP 3 OKTOBER WERD DOORGEBRACHT IN DE STEENFABRIEK TE MALBURGEN OF IN EEN BOERENSCHUUR.
DOOR EEN VOLKOMEN LEGE STAD (ARNHEM WAS AL OP 24 EN 25 SEPTEMBER ONTRUIMD) BEREIKTEN ZIJ DE WEG NAAR EDE OF NAAR APELDOORN.
AANVANKELIJK DACHTEN DE DUITSERS, DAT ZIJ SNEL UIT DE BETUWE WEG ZOUDEN MOETEN.
DAAROM LIETEN ZE DE BURGERBEVOLKING MET RUST.
TOEN VANAF MIDDEN OKTOBER 1944 BLEEK, DAT NIET DE NEDER-RIJN, MAAR DE LINGE DE FRONTLIJN WERD, BEGONNEN ZE DRUK UIT TE OEFENEN OP DE BEVOLKING OM TE VERTREKKEN.
ROND 20 OKTOBER HADDEN ALLE HUISSENAREN TENMINSTE EENMAAL DE OPDRACHT GEKREGEN OM WEG TE GAAN.
DE DUITSE DWANG WAS STERK GENOEG, MAAR HET DUURDE TOCH TOT EIND NOVEMBER VÓÓR DE LAATSTE BEWONERS HUIS EN HAARD HADDEN VERLATEN.
ALS LAATSTE VERLIET BEGIN DECEMBER DOKTER BOSMANS HUISSEN. HIJ WILDE ZO LANG MOGELIJK ZIJN MEDEMENSEN VAN DIENST ZIJN.
Oktober 1944: Huissenaren bij het Dominicanenklooster, klaar voor vertrek
Evacué’s onderweg
Ook tijdens de evacuatie waren de juiste papieren dringend noodzakelijk.
 |
|
In de chaos raakten familieleden elkaar soms kwijt!
 |
 |
De lange en koude winter
IN WEST NEDERLAND WAS DE WINTER 1944-1945 DE HONGERWINTER. DOOR DE SPOORWEGSTAKING WAS DE VOEDSELAANVOER VRIJWEL STILGEVALLEN EN DE DUITSERS ACHTTEN ZICH NIET VERANTWOORDELIJK VOOR DE BEVOORRADING VAN DE BURGERBEVOLKING. DE HONGER TROF VOORAL GROTE STEDEN IN HET WESTEN EN MENSEN MAAKTEN TOCHTEN NAAR HET OOSTEN EN NOORDEN OP ZOEK NAAR VOEDSEL.
DE MEESTE HUISSENAREN BELANDDEN NIET IN GROTE STEDEN, MAAR DE MENSEN DIE NAAR DE PROVINCIE UTRECHT EN HET GOOI WAREN GEGAAN, MERKTEN TOCH HET NODIGE VAN DE TEKORTEN AAN VOEDSEL. SOMMIGEN VAN HEN NAMEN OOK DEEL AAN DE HONGERTOCHTEN OP ZOEK NAAR VOEDSEL.
IN DE – OOK NOG STRENGE – WINTER WAS HET LAND OOK NIET VEILIG VOOR ZIEKTEN. DOOR GEBREK AAN HYGIËNE (ER WAS BIJVOORBEELD BIJNA GEEN ZEEP) KREGEN MENSEN ONGE-DIERTE OP HUN LICHAAM EN ZIEKTEKIEMEN KONDEN ZICH VERSPREIDEN. GENEESMIDDELEN WAREN ER NAUWELIJKS EN DAAROM STIERVEN MENSEN OOK SNELLER AAN ZIEKTEN. VOOR SOMMIGEN WERD HET EVACUATIE-ADRES OOK HET STERFHUIS.
PLAATSEN, WAAR IN DE OORLOG HUISSENAREN GEËVACUEERD WAREN
|
PROVINCIE FRIESLAND STEGGERDA PEPERGA BLESDIJKE WETZENS NIAWIER NES MODDERGAT DOKKUM BORNWERD RAARD TERNAARD HOLWERD OLDEBOORN BOLSWARD HEEG NOORDWOLDE HAULERWIJK
PROVINCIE OVERIJSSEL OLDEMARKT STEENWIJKERWOLD RAALTE ALMELO ZENDEREN OOTMARSUM GRAMSBERGEN
PROVINCIE GELDERLAND VOORTHUIZEN LUNTEREN WOUDENBERG TERSCHUUR
|
SCHERPENZEEL NIJKERK HARSKAMP EDE TWELLO-WILG HOENDERLO OTTERLO KOOTWIJKERBROEK ZIEUWENT ACHTER-ZIEUWENT BELTRUM
PROVINCIE UTRECHT AMERSFOORT ACHTEVELD HAMERSVELD HOOGLAND HOOGLANDERVEEN EEMNES RENSWOUDE MAARSBERGEN LEUSDEN BAARN SOEST BUNSCHOTEN-SPAKENBURG UTRECHT BUNNIK HOUTEN WERKHOVEN COTHEN ZEIST DRIEBERGEN BILTHOVEN DE BILT
|
MAARSSEN MAARSSENBROEK OUD-MAARSSEVEEN MAARSSEVEEN WILNIS MIJDRECHT VINKEVEEN BREUKELEN IJSSELSTEIN MAARTENSDIJK WESTBROEK ACHTTIENHOVEN SCHALKWIJK JUTFAAS DOORN
PROVINCIE NOORD-HOLLAND LOOSDRECHT NIEUW-LOOSDRECHT HUIZEN WEESPERKARSPEL NEDERHORST DEN BERG NAARDEN BUSSUM LAREN BLARICUM
|
Evacuerende mensen trekken vanaf de Rijnbrug verder Arnhem in.
Tot 7 oktober was de Arnhemse Rijnbrug nog bruikbaar (op eigen risico!).
Die dag werd hij door de geallieerden vanuit de lucht onherstelbaar beschadigd.
Daarna moesten evacuerende Huissenaren de pont op de Praets gebruiken (ter hoogte van de huidige Roermondspleinbrug).
In Arnhem mocht niemand blijven en De Veluwe was ook verboden terrein.
De meeste mensen werden in eerste instantie in westelijke richting gestuurd.
Tenslotte belandde men in meer dan honderd verschillende plaatsen, verspreid over heel Nederland.
|
|
