Langekerkstraat en omgeving na de pastoriebouw van 1913
uit Mededelingen jrg 5, 1979/80 nr 3

Het is me opnieuw gelukt om, dank zij een fortuiniijke ruil, beslag te leggen op een weinig bekende ansichtkaart van Huissen en wederom was het de uit een door J. Peters uitgegeven serie.
Zij is echter van jongere datum dan die, welke onder de titel "Oud zicht op twee kerken" in hat vorige nummer werd afgedrukt. Ook nu echter is de r.k. pastorie aan de Langekerkstraat beslissing voor de datering.
Toonde die vorige de op 30 maart 1912 afgebrande pastorie, de gereproduceerde ansichtkaart laat de nieuwbouw zien, die enkele maanden na de brand reeds was begonnen en in 1913 voltooid was.
De opname dateert ook uit dat jaar, zelfs zeer kort na de voltooiing, want op de foto zijn achter de groep personern nog hopen zand (van de bouw) in de voortuin te zien. Bovendien blijkt die datering uit de afstempeling van het origineel, dat op 12 augustus 1913 vanuit Huissen door zekere Tjibbe werd gezonden aan Mej. A. Venekamp p/a mevr. Feith, Wagenweg 21 te Haarlem.
De opname werd gemaakt vanaf de kerkhof, de hof (en begraafp!aats) rond de kerk, nl. het gedeeite langs de zuidgevei van de kerk, die toen door een muur (uiterst rechts) en - aan de pastoriezijde - door een hekwerk was omgeven.
Vóór de pastoriernuur-met-hekwerk poseerden vier mannen, van wie er éém - links - vrijwel geheel schuil gaat achter de man vóór hem. Drie hunner dragen een pet; de middenste (voorzover orner de loep te zien) een bonnet en het lijkt te zljn pastoor, later deken H.B. Bodifee, die op 18 januari 1907 PEstoor G.J.J. Kersten was opgevolgd.
Het viertal wordt geflankeerd door resp. vier en elf schoolmeisjes, die een witte boezelaar voor hebben an van wie de meesten klompen dragen. Een zestiende meisje is op de muur geklommen en houdt zich aan het nek vast.
Uiterst links, naast de serre, is vermoedelijk een misdienaar te zien.
Over de gebouwen, die op de foto voorkomen en waarvan er nog enkele bestaan, het volgende. Van de pastorie, die werd gebouwd onder architectuur van architect Oscar Leeuw uit Nijmegen (die aldaar o.a. het Concertgebouw De Vereeniging ontwierp) en waarvoor reeds op maandag: 12 augustus 1912 de eerste steen kon worden gelegd, is de noordelijke zijgevel met serre te zien.
In tegensteling tot de afgebrande pastorie, die haar hoofdingang aan de kerkzijde had, stond de nieuwe, riante pastorie met de voorgevel naar de Langekerkstraat.
Zij had aan de voorgevei een grote halfronde erker met op de bovenverdieping een balcon met loggia. Zij was van de straat gescheiden door eenzelFde lage muur met daarop een ijzeren hekwerk als aan de kerkzijCe (Zie foto) en was dus niet, zoals thans, aan het gezicht onttrokken.
Bij de kerkverbouwing en -uitbreiding in 1933/34 werd de pastorie door een gang tevens plantenserre met de nieuwe sacristiesn verbonden. De pastorie van Oscar Leeuw overleefde de ooflog niet.
Bij de brand van de kerk tengevolge van het brandbombardement op 13/14 mei 1943 had zij reeds gevaar gelopen en was men reeds begonnen haar leeg te dragen.
Door het nathouden van de genoemde verbindingsgang kon zij echter gered worden. Bij het bombardement op 2 oktober 1944 were zij echter door een voltreffer geraakt.
Van degenen, die in de keider toeviucht hadden gezocht, kwamen o.a. om het leven: kapelaan P. van Oosten, die van Arnhem—Zuid naar Huissen was gevlucht, pater Aug. v.d. Vaart O.P. , de huishoudsters Hedwig en Angela Brüggen en Wilhelmina Brons.
Deken Th.J. van Wijk werd zwaar getroffen en overleed 's avonds in een kloostercel van het Dominicanenklooster. Na de bevrijding werd hetgeen wat overgebleven was van de pastorie gesloopt. Naast de pastorie stond (en staat nog, maar helaas achter een later bouwse! grotendeels aan het gezicht onttrokken) de St. Antoniuskapel van de Zusters Franciscanessen van Heijthuizen.
Met de boww van de kapel werd 24 maart 1891 begonnen, waar zij reeds op 2 juli van dat jaar plechtig in gebruik werd genomen. Naast de kapel ziet men op de foto het oude gebouw van het St. Elisabethsklooster, dat midden dertiger jaren werd gesloopt en door een nieuw werd vervangen, thans het secretariegedeelte van het stadhuis. De hoge gevel er achter is die van het voormalige "Damesgesticht", het latere "Sancta Maria" , thans eveneens stadhuis. Tussen het "Damesgesticht" en de witte voorgevei is nog even het hoge pand van de fam. Geveling zichtbaar. De witte voorgevei is die van het grote pand, met bakkerij, winkel en woonhuis met stalling "De Zon" (het café van die naam is niet zichtbaar) van de fam. Geene. "De Zon" werd door brand verwoest op meizondag, 6 mei 1934. " Vóór" De Zon is nog vaag zichtbaar het nog bestaande (verbouwde) woonhuis Langekerkstraat 11 thans bewoond door de fam. Hendriks. Van daar af begon toen de langs de zgn. Kloostertuinen (de voormaiige Conventstuinen) lopende muur, die begin van de dertiger jaren werd gesloopt ten behoeve van de scholenbouw. Op de muur, ongeveer ter hoogte van het gebouw (voormal ige St. Antoniusschool), waarin thans raadszaal en documentatiecentrum zijn gevestigd, is nog een straatlantaarn te zien.
G.BEDEAUX