’t Schäötje op de Määrt
Uit Mededelingen, jrg. 49, 2024, nr. 4
Dur Joop Brons
’n Bietje iengewikkeld is ’t wel: de Huussese kermis vil ien ’t leste weekend van september, mits de diensdag die d’r op volg’ ok nog ien september vil. En tegeswoordig hör daor ok de zaoterdag en de de vrejdag daorveur bej, terwijl op donderdag al met ’t vleiskeure’ wör afgetrap’. Feeste’ ku’j nooit lang genoeg. En zeker nie’ ien Huusse’.
Toen ik nog ’n blaag was stoeng de kermis nog op de Määrt, daorbej nie’ gehinderd dur ’n zwaonebeeld of Hans Gèveling. Sterker nog: ik wit dat op de plèk van Broekman – tegen de Cremerstichting aon – de schommeltent wier gebouwd. De schommels hadde’ de vörm van ’n schäötje en ik mag barste’ as daor de koosnaam van de kermis (en drääimeule’) niet van is afgeleid. D’r zat niks electrisch aon die tent: je mos op eige’ krach’ zo hoog meugelik zien te komme’. De spullebaos zörgde met ’n beweegbaore plank onder iedere schommel da’j nie’ eeuwig kon deurschommele’. Ik hè’ die tent mor één keer gezien en as blaag van ’n jaor of zes ha’j in dát schäötje niks te zuuke’. Dat was vur ‘grote’ minse’. Touwes, net as die Kop van Jut die d’r tegenover stoeng.
Kermis ha’j overal ien Huusse’. Dat begon ien de wèèk d’r veur, as de damclub rondgieng vur de kermiscent. ’n Envelöpke waor je iets (liefs geld) ien kon schuuve’. Bej iedere winkelier ko’j terech’ vur de Humac-bönnekes. Zegeltjes, die iengepläk’ ien ‘n bükske rech’ gave’ op ’n rondje keekewallek, botsautootjes of de drääimeule’. Vur de res’ was je aongeweze’ op kermisgeld van thüs of van ’n gul familielid. De schole’ gave’ vur de gelegenheid twee daag vrej. En zelfs ien de kerk ontsnapte je niet aon ’t naojaorsfeest. D’r was altoos wel iets nodig en daorveur klom pastoor van Kessel of een van ien kapelaons op de prikstoel. Of dat now vur ’n lange mat was vur ’t middenpad of ‘n setje trouwstoele’ vur op ’t priesterkoor. umH
Ok vur de kasteleins was de kermis ien die tied nog ’n feest. En wel zo dat ’t èrste dränkske, de kermisborrel, nog vur rèkening van de kroegbaos kwam. Op mòndag waore’ alle zaole’ ope’. Van Poort van Cleef, tot Harmonie en De Laak – nüm ze allemòl mor op. Je kon je overal te bütte’ gaon aon ’t make’ van de èrste, en alle daorop volgende danse’. Vandaag de dag is inkel de tent bej de Valöm nog ope’ en je mot je ieder jaor afvraoge’ of je daor niet de lèste gao make’.
Wa’ te näöle?