De kiendermaot
Dur: Joop Brons
Uit Mededelingen, Jaargang 39, nummer 2, 2014
De wereld wör gedurig kleinder sinds je ’m as kiend ontdekte. Toen ik vroeger bütte’ met de kit kole’ mos’ gaon scheppe’ üt ’t kolehok, had ik altoos flink de jü ien. Niet ins zozeer vanwège ’t weer. Ien die tied, en vurral ien mien eigen belèving, snejde’ en störmde ’t ummers de hele wienter en ’t vroor ok nog ‘s dat ’t krakte’. Nee, waor ik tegen opkeek was die enorme kole’kit. Zwart, zwat manshoog en hòs’ nie’ te tille’. Nou ja, vur ’n männeke van ’n jaor of zeuve’, acht dan. Ik keek al aodemloos nor die kèrls van Bles die met hun zwarte gezichte’ zonder enige moeite lachend ’n mud kole’ op hun schouwers achterum brochte’. Kèr’, wat ware’ die luj stèèrk.
En wat vül je ow eige’ dan besodemieterd as je jaore’ laoter ien ’n soortement museum wèr ‘s ’n kit ziet. ’t Was zo’n petieterig klein ding, da’k mien eige’ met terugwerkende krach’ schaam da’k toendertied lag te maauwe’ over da’ kole’ haole’.
Mor achteraf bliek alles klein: de hüskamer waor wej spölde’, was met schuufdeure’ afgeslote’ van de vurkamer. Zo ko’j met weinig kole’ ’t ien hüs toch lekker wärm houwe’. En nim de enorme weckketel: ok die vil achteraf bar tege’. As blaag doch’ je nog dat daorien minstens vur ’n heel weeshüs en ok nog ’s vur de hele wienter wier geweck’. Niet dus. ’t Hüs van mien opa en oma, waor ze vroeger met zien twaolve’ sliepe’… Je snap vandaag de dag zwat niet dat ’t allemòl paste. Gemète’ nor die kiendermaot was de spöltuin achter de diek ’n plek waor je serieus gevaor liep te verdwaole’.
Keek je vroeger nor de vuilnisimmer die Spitman iedere wèèk kwam lège’, dan ha’j toch de iendruk van ’n grote bak. Now wit je dat ie helemòl niks veurstelde, d’r kon zwat niks ien. Dat hoefde toen ok nog nie’. Minse’ wiere’ nog nie’ opgezaodeld met overbodige verpakkinge. Op alle flesse zat statiegeld en d’r was altoos wel hier of daor ’n mistvaolt’, ’n plüshoop of desnoods ’n vürreke ien de buurt.
Je kun ow eige’ nie’ mèr veurstelle’ dat iedereen ’t tegeswoordig met zo’n mini-bäkske zou motte’ stelle’. Ik vraog mien eige’ wel af hoe de kiendere’ van now laoter op al onze bakke’, zakke’ en containers zulle’ terugkieke’. ’t Kan hòs nie anders dan dat ze zich ons zulle’ herinnere’ as enorme smèrzakke’.
(Wat te näöle’?
)