Paosaovend
Dör: Joop Brons
Uit Mededelingen, Jaargang 40, nummer 5, 2015
Ien Huusse’ lej ’n straot, waorvan de naam de mèrste minse’ vur raodsels stel’: Paosaovend. Wat mo’j ow eige’ daor now toch bej veurstelle’? Eén ding wi’k zeker: met Paose’ het de naam niks van doen. Now ja, zéker… Letterlijk verstaon wej onder paosaovend tegeswoordig de zaoterdagaovend vur Paosen en wurrum zou je ’n straot zo nümme’?
Huusse’ ken nog zo’n naam met ‘n tiedsaondujjing: Tienmèèrrege’. Mor die naam is üt te legge’. ’n Mèèrrege’ is ’n maot: ‘n stuk grond da’j ien éne inkele mèèrrege’ kon umploege’. Gao’ d’r mor aonstaon. ’t Verschil tusse’ ’n ouwe luie boer en ’n jonge kèrl die van opschiete’ hil, kan dus flink verschil make’. En dat bliek ok. In heel Nederland golde’ eeuwe’ terug allemòl verschillende afmetinge’ vur ’n mèèrrege’. D’r ware’ stukke’, zoas ien Utrech’, waor ’n mèrrege ’n bunder groot was. Daorbej stok Gelderland mor schriel af. Hier was de mèrrege zwat de kleinste van heel ’t land. Mor um now medeen te zegge’ da’ ze op Tienmèèrege’ de tied hebbe’ zitte’ verdoen? De klei za hier wel wat vetter zien gewès’…
Terug nor Paosaovend: ’n aovend is gin maot. Wat ku’j now ien ’s hemelsnaam ien ’t düster doen en dan bedoel ik netuurlek wèrke’.
Nee, vur aovend mo’j ’n duik neme’ ien de taolgeschiedenis. Daorien ku’j terugviende’ dat ’n aovend meugelekerwies steet vur van de zon af, of nog meer precies: gelège’ ien ’t westen.
En Paos dan, zul gej ow eige’ afvraoge’. Wel, Paos köm meugelek vanüt ’t Latijn, waor Pascua steet vur weide of ète’. Andere’ minse’ verwieze’ nor ’n pas: ’n dörgangsgebied of meer waorschienlijk ’n stuk grond met griendhout, zoas elze’ of wilge’.
Kort gezeid: Paosaovend is ’n stuk wei of akker, gelège’ ien ’t westen. En dat klop dan ok wer, a’j op de kaort kiek: want Paosaovend lei westelijk van ’t centrum van Huusse’. En ‘t zou best wel ’s zo kunne’ zien dat ok Paosaovend wel tien mèèrrege groot is.
(Wat te näöle’?
)